De invloed van de teruggetreden Steve Jobs blijft voelbaar. Niet alleen voor Apple-producten en -fanboys. Jobs' visie wordt nu ook bevestigd door pc-reus Microsoft. 5 keer het Windows-gelijk van Jobs.

Flash in de ban
Apple's aartsconcurrent Microsoft volgt in de ban die Steve Jobs heeft uitgesproken over Adobe Flash. Windows 8 gaat nog niet zo ver als iOS: het verbiedt Flash niet helemaal maar verbant het naar de kerker van de legacy-omgeving. Daar en alleen daar mag Flash draaien, net zoals Microsofts eigen Silverlight en andere plug-in technologieën. In de nieuwe default Windows-interface Metro is er geen plaats voor.

Waarom? Omdat het weglaten "de batterijduur verbetert, maar ook voor de beveiliging, betrouwbaarheid en privacy van consumenten". Nee, niet Jobs zegt dit nu, maar Microsoft-topman Steven Sinofsky. Dat Windows-opperhoofd echoot wel Jobs' uitspraken uit maart 2008. Een verbod wat de hoogste baas van Apple later nog eens in niet mis te verstane bewoordingen heeft herhaald.

Toen de eerste iPhone uitkwam, was er gelijk veel kritiek op die nieuwkomer op de smartphonemarkt. Een van de afkraakpunten was het gebrek aan ondersteuning voor Flash. Dat gemis is jarenlang een van de voornaamste iPhone-kritiekpunten gebleven. Html5 begint nu pas de vorm van een volwaardig alternatief aan te nemen.

Maar een kniesoor die daarover struikelt. Wat nu ook geldt voor Windows 8. De degradatie van Flash, Silverlight en consorten in die volgende Windows-versie valt niet eens verkeerd. Een steekproef onder Webwereld-lezers levert een (niet-representatieve) positieve reactie op. Slechts één vijfde stelt dat dit een grote fout is, en krap één vijfde ziet hierin een valstrik van de Windows-maker. Bijna drie vijfde van de 775 stemmers vindt het een goede zet van Microsoft. Steve Jobs heeft gelijk.
Apps-belasting

Apple heeft het consumenten makkelijker gemaakt om apps te vinden, downloaden, en kopen door het developers makkelijker te maken apps te hosten, promoten en verkopen. Daarvoor legt het bedrijf wel wat verplichtingen op: 30 procent van de omzet is voor de eigenlijke eigenaar van de apps-winkel. En die winkel eist exclusiviteit. Voor content, zoals digitale kranten, valt er dus weinig te prijsstunten. Het mag wel, maar niet buiten de winkel. Kortingen op apps of krantenabonnementen mogen niet lager gaan dan wat er in de iTunes en Mac App Stores wordt gerekend.

Microsoft gaat dat dus ook doen. Ja, eigenlijk deed het dat al; voor Windows Phone 7. Maar dat mobiele platform is maar een kleintje in de markt, dus de impact van de verplichte 30 procent is navenant klein. Heel anders is dat voor het grote, haast onvermijdelijke iOS, naast het juist weer kleine Mac OS X. Microsoft volgt dit voorbeeld, maar dan andersom: na zijn kleine Phone-besturingssysteem volgt zijn grote Windows-platform.

De softwarereus voert de verplichte winkelnering met 30 procent tax door voor Windows 8. Nee, niet over de volle linie voor Windows-applicaties. Die zijn en blijven vrij, en mogen ook nog eens aangeprezen worden in de aankomende app store (Apple ™) voor Windows 8. Alleen lijkt het erop dat die bestaande programma's daar slechts een aanprijzing en dan een link krijgen. Downloaden, kopen en direct gebruiken moeten consumenten maar elders doen.

De toekomst is aan Metro-apps, voor de nieuwe standaardinterface van 'het nieuwe Windows'. En die toekomst loopt via de Windows-winkel, waar Microsoft zijn deel opstrijkt. Want in tegenstelling tot gewone pc-programma's moeten Metro-apps via de Windows-winkel gebracht worden. Steve Jobs heeft gelijk.
'Walled garden'

De hierboven genoemde verplichte winkelnering voor developers is voor het gemak, maar ook de beveiliging. Microsoft keurt namelijk de aangeboden applicatiecode: op security, technische werking en inhoud. Het is nog niet bekend wat de maatstaven zijn voor inhoud en of dat naast wetten en regels in verschillende landen ook vagere criteria als 'normen en waarden' meeneemt.

Microsoft belooft hoe dan ook de controle inzichtelijk te maken voor developers. Die app-makers krijgen meldingen in welk stadium van het keuringsproces hun ingediende werkjes zich bevinden. Een ballotage die in totaal een uur of 18 in beslag neemt, luidt de enthousiaste boodschap van Microsoft op developersconferentie Build.

Waarom de Windows-maker dit voorbeeld van Steve Jobs volgt? Omdat het steeds duidelijker wordt dat consumenten wel zeggen dat ze keuzevrijheid willen, maar dat ze geborgenheid belangrijker vinden. Willen mensen openheid of gemak? Keuzevrijheid of  vrijheid van keuze? Een antwoord op die vragen wordt gesuggereerd door twee trends. Enerzijds de uitblijvende wereldverovering van open source bij gewone gebruikers. Anderzijds het succes van de iPhone. Maar ook de nieuwe koers voor Windows. Steve Jobs heeft gelijk.
Apps boven webapps

De allereerst iPhone was een apparaat met een gloednieuw besturingssysteem waar nog geen developers en dus ook nog geen apps voor waren. Sterker nog: de iPhone 1 had helemaal geen voorzieningen voor apps behalve die van Apple zelf. Het bedrijf van Steve Jobs stelde dat dat de bedoeling was: de toekomst is aan webapps, stelde Apple. Totdat Apple besloot dat het toch andersom was, toen het apps-tools en de App Store klaar had staan.

Microsoft belijdt officieel nu het geloof van de webapps: applicaties voor de nieuwe Metro-interface in Windows 8 worden gemaakt met webtechnieken, zoals html(5) en JavaScript. Maar ook met  C#, ontwikkeld door Microsoft. En ook met XAML, door Microsoft afgeleid van webstandaard XML. C# en XAML zijn in de ogen van Microsoft-critici gebonden aan dat bedrijf.

Html(5) en JavaScript daarentegen zijn dat niet. Tenminste, niet van zichzelf. Microsoft heeft al geprobeerd html5 te kapen: door 'native html' aan te prijzen. Die marketingpraat heeft het snel gecorrigeerd, maar de strategie is er nog wel. Voor échte Metro-apps, die goed aansluiten op die nieuwe default interface, is er namelijk nog wat extra softwarecode nodig. En dat zijn native elementen van Windows 8, vertelt en demonstreert Microsoft op de Build-conferentie.

Daar hoort ook nog een nieuwe layout voor webstandaard css (cascading style sheets) bij: grids, van Microsoft. Die techniek is volgens het bedrijf zelfs essentieel voor Metro-apps. Het heeft grids wel ingediend bij de html5-werkgroep voor opname in die standaard, die nog in wording is. Het worden dus webapps met een Microsoft-sausje;  omarmd en uitgebreid. Steve Jobs heeft gelijk.
Koppelverkoop

Ironisch genoeg is dit van origine een Microsoft-trekje, maar dan eentje die Apple de laatste jaren heeft geperfectioneerd. Het aan elkaar koppelen van de eigen producten, om meer te verdienen én om de concurrentie de pas af te snijden. De hierboven al behandelde app store als enige officiële optie voor apps, mét omzetbelasting, is daar al een voorbeeld van. Maar het kan nog een stapje verder.

Het op de computer kleine Apple moet de concurrentie van het grote Windows wel dulden. De Mac-maker heeft zelfs een dualboot-tool uitgebracht, zodat Microsofts besturingssysteem ook kan worden geïnstalleerd op Macs. Daarmee vergroot het de eigen afzetmarkt enigszins; MacBooks blijken immers hele goede Windows-laptops.

Voor het grote iOS sluit Apple de concurrentie hard buiten. Jailbreaks, alternatieve app stores en andere ongewenste elementen worden actief geweerd. Voor het grote Windows-platform bestaat er niet zoveel concurrentie, maar wel des te meer gelegenheid voor koppelverkoop. Een gratis instapversie van Office komt al lang mee op pc's, die de facto van Windows zijn voorzien.

Maar het kan nog een stapje verder, door pc-fabrikanten nu te laten kiezen voor BIOS-opvolger UEFI, waar de moederbordfabrikanten en masse voor gaan. En door die pc-makers dan te laten kiezen voor Windows-logocertificering. Om zo'n felbegeerde marketingsticker te verkrijgen, moet er natuurlijk wel aan kwaliteitsvoorwaarden worden voldaan.

Zoals beveiligde boot, waardoor alleen digitaal ondertekende software mee mag starten op een pc. Software waaronder drivers voor pc-componenten (denk aan een videokaart) en het besturingssysteem zelf. Linux - en ook Hackintosh - wordt zo de pas afgesneden. Een pc is dan dus écht een Windows-pc. Het hele apparaat zoals de platformmaker het heeft bedoelt. Steve Jobs heeft gelijk.